(: اطلاعات عمومی :)

شهرستان: کرج

بخش: مرکزی
جمعیت: ۱٬۳۷۷٬۴۵۰

رشد جمعیت: ۳/۸۸%

تراکم جمعیت: ۸٬۵۰۳ نفر بر کیلومتر مربع

زبان‌ گفتاری: فارسی

مذهب: شیعه و غیره

مساحت: ۱۶۲ کیلومترمربع

ارتفاع از سطح دریا: ۱٬۳۰۰ متر

میانگین دمای سالانه: ۱۶

میانگین بارش سالانه: ۳۰۰ میلی‌متر

روزهای یخبندان سالانه: ۵۰ روز

پیش‌شماره تلفنی: ۰۲۶۱

کرج یکی از کلان شهرهای ایران و همچنین مرکز، استان البرز می‌باشد. جمعیت این شهر برپایهٔ سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی برابر با ۱٬۳۷۷٬۴۵۰ نفر بوده‌است که از این جهت پس از شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز به‌عنوان پنجمین شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود. کرج پس از تهران بزرگ‌ترین شهر مهاجرپذیر ایران است و با توجه به جوان‌بودن آن نسبت به سایر شهرهای بزرگ ایران، هم‌اکنون به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای کشور به‌شمار می‌آید.

موقعیت و تقسیمات کشوری

کرج در ۳۶ کیلومتری غرب تهران و در کرانه غربی رود کرج و در دامنه جنوبی رشته کوه البرز قرار گرفته‌است. این شهرستان از شمال به استان مازندران، از جنوب به شهرستان شهریار و استان مرکزی، از غرب به شهرستان ساوجبلاغ و استان قزوین و از شرق به شهرستان تهران محدود است.

جلگه پهناور کرج با ارتفاع متوسط ۱۳۲۰ متر از سطح دریا در مسیر راه ارتباطی وسایط نقلیه حامل کالاهای وارداتی و صادراتی از مرز ترکیه و آذربایجان و به مقصد تهران و بالعکس است.

کوههای البرز استان مازندران و کرج را از هم جدا کرده‌است. دهستان کرج در میان دره‌های پرپیچ‌وخم البرز و در اطراف جاده چالوس قرار دارند. از تونل کندوان تا روستای مراد تپه در غرب اشتهارد، حوزه فرمانداری کرج را تشکیل می‌دهد.

حوزه فرمانداری کرج در سال ۱۳۳۷ برای جمعیتی در حدود ۳۵ هزار نفر و با وسعتی در حدود ۵۸۳۰ کیلومتر مربع بنیاد شد. این شهرستان تا سال ۱۳۶۸ دارای چند بخش شامل: مرکزی، شهریار، رباط کریم و طالقان و اشتهارد بود، ولی پس از تبدیل بخش‌های شهریار و رباط کریم و ساوجبلاغ به شهرستان چهار بخش از آن جدا گردید و هم‌اکنون شامل دو بخش مرکزی و اشتهارد و هفت دهستان است.

بخش مرکزی با ۶ دهستان به نام‌های: نسا، آسارا، آدران، کمال آباد، گرمدره از تونل کندوان تا (ماهدشت) یا مرد آباد یا همان شاهدشت قدیم را شامل می‌شود.بخش اشتهارد که از احمدآباد تا مرادتپه ادامه دارد، تنها یک دهستان به نام پلنگ آباد (رحمانیه) دارد.

پیشینه تاریخی

کرج مدتی جزء مازندران و زمانی بخشی از ری بوده ‌است و گاهی از روستاهای طالقان یا شهرستانک محسوب می‌شده ‌است. تا پیش از حمله مغول رفت و آمد کاروان‌ها بیشتر از راهی بوده که از طریق سگزآباد و شهریار به ری می‌رفته است. از این دوره به بعد راه قزوین – کرج – ری اهمیت بیشتری یافت ولی اهمیت کرج در دوره صفوی به دلیل قرار گرفتن بر سر راه قزوین به تهران و تبریز بیشتر شده و کاروانسراها، پلها و قلعه‌های ایجاد شده در حاشیه این جاده به آن هویت بخشیده‌است.

مقدسی در سده چهارم هجری قمری از کرج به عنوان یکی از روستاهای ری نام برده‌است.در آغاز سده هفتم هجری قمری یاقوت حموی نیز کرج را تابع ری دانسته‌است.

حمدالله مستوفی در سده هشتم هجری قمری کن و کرج را از ولایات تابع طالقان برشمرده و در ذکر رودخانه‌های عراق عجم از کوهرود نام می‌برد که ویژگی‌های آن به طور دقیق قابل تطبیق بر روی رودخانه کرج است.

در سده‌های میانه اسلام و پس از آن به ویژه در عهد آخرین پادشاهان صفوی که تهران مقر حکومتی دربار می‌شود، مسیر قزوین – کرج – تهران مورد توجه قرار می‌گیرد و به احتمال فراوان کاروانسرای صفوی کرج قابل انتساب به همین دوره‌ است.

دوره قاجاریه به ویژه عصر فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه کرج به علت همجواری با پایتخت و قرار گرفتن بر سر راه ارتباطی سلطانیه و تبریز مورد توجه سلیمان میرزا قرار گرفت و کاخ سلیمانیه را در انجا ساخت. در همین دوران سپاهیان زیادی از منطقه عبور کرده و یادداشتهایی از خود بر جای نهاده‌اند. در این دوره کرج به عنوان قسمتی از راه اصلی تهران-قزوین شناخته می‌شد.در بیشتر سفرنامه‌های غربی و فارسی به گستردگی از این مکان یاد نشده است.

ریشه‌یابی نام

کرج از کلمه کراج به معنی بانگ و فریاد است. زیرا در تپه آتشگاه و کوههای کلاک و قلعه دختر شهرستانک و بز قلعه اشتهارد در ایام تابستان برای خبر رساندن و دیده بانی آتش افروزی می‌شد و در موقع جنگ بدینوسیله از هجوم دشمنان با خبر می‌شدند، در آن روزگار ممکن است، نام کرج، کراج بوده‌است.

در فرهنگ نفیسی کرج به معنی گوی، گریبان، چاک و شکاف آمده و آنرودخانه ایست که در کوههای شمال غربی ری جاری می‌شد و بلوک شهریار و ساوجبلاغ را مشروب می‌سازد و نام دهی است در کنار این رودخانه که پادشاهان قاجار در آنجا بناها و قصرهای عالیه برپا نموده‌اند. همچنین در کتب مختلف آمده، لفظ کرج از کلمه کرژ به معنی کوهپایه‌است.

کرج در محدوده خیابان‌های کشاورز و مصباح، روستایی تابع بخش ساوجبلاغ از توابع حوزه ۱۹ تهران بود و در این دوره مراکز اداری و تجاری آن گاهی تهران، برغان، کردان و هشتگرد بوده‌ است. سپس شهر کرج تابع شهرستان تهران شد و نمایندگی‌های ادارات مرکزی به رتق و فتق امور آن می‌پرداختند. این شهرستان با جهشی سریع از دوره روستایی و شهری گذشت و منطقه بسیار وسیعی را در بر گرفت. اشتهارد، شهریار، طالقان، ساوجبلاغ، کوهپایه و بخش حومه تابع استان تهران، همه قلمرو کرج به حساب می‌آمد. پس از انقلاب اسلامی، با گسترش سریع و افزایش جمعیت و پیدایش قطب‌های جاذبه‌ای، کرج به چندین شهرستان و منطقه تقسیم شد؛ که اینک هر کدام از بخش‌های پیشین به یک شهرستان و بسیاری از روستاهای اقماری آن خود به شهر و شهرک‌هایی تبدیل شده‌اند.

محدوده‌ای که امروز کرج بزرگ (شهر کرج) نامیده می‌شود، در گذشته شامل روستاهایی تابع حوزه کن، شهرستان شمیران، ساوجبلاغ و شهریار بوده است؛ و کلاک، سرجو، حصار، وسیه، باغ پیر، بیلقان، حسین‌آباد بیلقان، علی‌آباد پرگیرک، تپه مرادآباد، بیدستان، صحرای ویان، جوادآباد، نهر رستم، دره دروا، حسن‌آباد، حاجی‌آباد، صوفی‌آباد، وهرجرد (ورگرد)، دلمبر، حیدرآباد، میان‌جاده، شنبه‌دژ، نوزمین، سیاه کلان، کسین، کارخانه قند، حسین‌آباد مهرشهر، پیشاهنگی، گلدشت، جو مردآباد، سرحد آباد، آسیا برجی، سرآسیاب، ده کرج، حسین‌آباد راه‌آهن، شهر صنعتی، اطراف امامزاده طاهر و امامزاده حسن، باغ فلاحت و مناطق دیگری که درسال‌های اخیر در محدوده شهر کرج قرار گرفته، را در بر می‌گرفته‌است.

در سال ۱۳۸۹ خورشیدی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، شهر کرج به همراه ۳ شهرستان دیگر در قالب استان البرز جای گرفت.

برپایه بررسی‌های سال ۱۳۸۷ خورشیدی کلانشهر کرج در آن سال دارای ۶۸۰ هکتار بافت فرسوده شهری بوده‌است.

مکان‌های تاریخی، فرهنگی

در حوزه فرمانداری کرج بیش از ۱۰۰ اثر با ارزش فرهنگی – تاریخی و هنری شناسایی شده و در گزارش بررسی و شناسایی این منطقه درج گردیده .ازاثار ومکانهای تاریخی که دارائه قدمت دوره اسلام وبیش از اسلام ودوره قاجار وصفوی و قرن ۷ و ۸ و ۹ هجری میتوان موارد زیر را نام برد.

آثار فرهنگی و تاریخی دهستان‌های نسا، آسارا و آدران در منطقه‌ای کوهستانی قرار داشته و آبادی‌های آن‌ها در دره‌های پرشیب و یا بر کناره بلند کوه‌ها ایجاد شده‌است.

در دهستانهای کمال آباد، گرمدره، محمدآباد از حوزه فرمانداری کرج آثار ارزشمند و چشمگیری وجود دارد که شماری از آنها توسط کارشناسان میراث فرهنگی استان تهران و کرج شناسایی شده و تعدادی نیز در حال بازسازی و استحکام بخشی هستند. دو گرمابه قدیمی واقع در روستاهای هلجرد و بیلقان نیز از آثار طبیعی کرج است.

جاذبه‌های گردشگری
از جمله جاذبه‌های گردشگری کرج می‌توان جاده کرج – چالوس، باغ سیب مهرشهر کرج، کاخ مروارید (شمس)، پارک خانواده جهانشهر و روستای تاریخی آتشگاه را نام برد.

کاروانسرای شاه‌عباسی، پل تاریخی کرج و امامزاده طاهر کرج که مدفن بسیاری از ناموران شعر و هنر معاصر ایران است از دیگر جاذبه‌های تاریخی – فرهنگی گردشگری کرج به شمار می‌روند.

دیگر جاذبه‌های گردشگری کرج:

مجموعه سد امیرکبیر، امکانات ورزش‌های آبی از جمله قایق سواری، اسکی روی آب، ماهیگیری

پیست اسکی دیزین

پیست اسکی خور

روستای آتشگاه کرج

آتشکده تخت رستم

کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده کشاورزی

آرامگاه شاهزاده سلیمان

باغ لاله گچسر

دره ارنگه

دهکده واریان

روستای برغان

دریاچه سد طالقان

باغات طالقان

روستای آغشت

رودخانه کرج

غار یخ‌مراد

دره پل خواب

روستای وینه

آبشار آدران

باغ گلها

مرکز خرید مهستان

موزه تاریخ طبیعی کرج

پارک خانواده کرج با امکانات ورزشی و تفریحی

پارک تنیس

باغات جهانشهر

کوه باغستان کرج

روستای سرجوب

روستای سرتپه

دهکده وررزشی روستای سنقرآباد

شهرستان: اشتهارد

بخش: مرکزی

سال شهرشدن: ۱۳۳۱

جمعیت: ۱۶٬۹۸۸ نفر (تا سال 1391)

زبان‌ گفتاری: تاتی،فارسی

مذهب: شیعه

جغرافیای طبیعی

ارتفاع از سطح دریا ۱۱۷۵ متر

اطلاعات شهری

پیش‌شماره تلفنی: 026377

اِشتِهارد یکی از شهرهای استان البرز در ایران است. این شهر مرکز شهرستان اشتهارد است.

<

نام

به نظر برخی نام اشتهارد از دو بخش «اشته» و «ارد» تشکیل شده‌است. در زبان مردم اشتهارد، «اشتا» (Eshta) به معنای ایستادن می‌باشد و در نام اشتهارد به معنی ایستگاه یا سکونتگاه است و «ارد» همان ارت (arta) در زبان پهلوی به معنای مقدس می‌باشد بنابراین ترکیب دو واژه «اشت» و «ارد» می‌شود سکونتگاه مقدس.

نظر دیگری بر این است که اشتهارد در اصل «اشته ده» یعنی ده شما که به مرور زمان و ابدال حروف، اشتهارد نامیده می‌شود.

همچنین گفته می‌شود که نام اشتهارد در اصل «اشترده» بوده که صورتی است از واژه «استرده» و «سترده» به معنی صاف و هموار و بی درخت.

مردم اشتهارد بیشتر نام شهرشان را «اشتارد» تلفظ می‌کنند که معنی آن برای عموم مردم نا شناخته می‌باشد. نام اشتهارد یا درستش اشتارد باید مرکب باشد از اشتار که در پهلوی به معنی خنجر است و حرف «د» که مخفف ده‌ است. یعنی روستایی که محل خنجر سازی است.

ضمنا در زبان آلمانی وازه Echt hart به معنی “واقعا دشوار” می باشد.

موقعیت

اشتهارد از توابع استان البرز در /۲۲ و ۵۰ طول شرقی و /۴۳ و ۳۵ عرض شمالی قرار دارد. با شهر تهران ۱۰۰ کیلومتر و با شهر کرج ۶۳ کیلومتر فاصله دارد. این شهر در یک منطقه نسبتاً کویری با آب و هوای نیمه خشک واقع شده‌است. مساحت آن متجاوز از ۸۰۰ کیلومتر مربع و در مسیر جاده تهران به استان‌های غربی ایران واقع است. مطابق آخرین سرشماری، جمعیت آن ۲۵۰۰۰ نفر است. از طرف شمال به ارتفاعات «حلقه‌دره» و محدوده شهرستان نظرآباد و از طرف جنوب به ارتفاعات «قزل‌باش» و محدودهٔ شهر ملارد و از طرف شرق به رودخانه شور و محدوده شهر کرج و از طرف غرب به محدوده شهر بوئین زهرا محدود می‌شود.

در سال ۱۳۳۱ در اشتهارد شهرداری تأسیس شده‌است.

سوابق تاریخی

با توجه به اشیاء عتیقه‌ای که از زیر خاکهای «دیده بان» با خط کوفی و غیره به دست آمده، به نظر می‌رسد که قصبه اشتهارد حداقل در قرن‌های دوم و سوم وجود داشته‌است.

بعضی از مردم اشتهارد عقیده دارند که در گذشته این سرزمین تبعیدگاه بوده‌است.

آثار تاریخی

اشتهارد دارای چندین اثر تاریخی ارزشمند است که تعدادی از آنها در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده‌است که چند نمونه از آن به شرح ذیل می‌باشند:

•«دیزبون»

که در اصل «دیده‌بان» می‌باشد قلعه‌ای بسیار قدیمی و بلند بوده‌است. در اوایل سال ۱۳۴۴ هیاشی کاکی زاکی مدیر کل فنی ژاپونی در مرکز تعلیماتی حرفه‌ای کرج از شهر اشتهارد دیدن کرد. وقتی در محل دیده‌بان حاضر شد با توجه به آثاری که در آنجا از نظر علمی و خاک‌شناسی مشاهده و یافته قدمت محل فوق را به ۱۰۰۰ سال قبل تخمین زده‌است.

•امامزاده‌ام کبری و ام صغری:

در ضلع شمالی میدان امام خمینی اشتهارد بنای بارگاهی محکم و مجلل قراردارد که به امامزاده‌ام کبری و ام صغری معروف است. مردم محلی و مسئولین اداره اوقاف آنها را دو بانو از منسوبین موسی کاظم می‌دانند. بنای امامزاده تشکیل شده‌است از یک ایوان ورودی رو به شمال، یک تالار مستطیل شکل به عنوان نمازخانه و محل دعا و اطاقی مربع شکل که ضریح امامزادگان در آن قرار دارد. ساختمان بنا با آجر و کاشی تزئین شده و گنبد مدور آن کاملاً کاشیکاری است. از آنچه از کاشیهای گنبد باقی مانده‌است نشان می‌دهد که در کمرگاه گنبد دور تا دور، سه ردیف کتیبه شده‌است که در ردیف اول به خط کوفی نوشته شده «یا رسول‌الله» و در ردیف دوم در میان لوزی شکل به خط ثلث نوشته شده «الله محمد علی» و در ردیف سوم به خط کوفی به طرز بسیار جالب و ظریف نوشته شده «الله محمد». در خصوص زمان اولیه ساخت بارگاه تاریخ دقیقی در دست نیست ولی سنگ نوشته موجود حکایت از آن دارد که در سال ۱۰۸۹ هجری قمری شخصی به نام «میرزا حسابی» بانی تعمیرات اساسی ساختمان بوده‌است. بر دیوار جنوبی تالار سنگ قبری نصب شده که تاریخ چهادهم ذی‌الحجه ۹۹۱ بر آن حک شده‌است. وجود این سنگ قبر در دیوار قدمت بنا را حداقل تا آن دوره به عقب می‌برد. دکتر بیات نیز در کتاب خود آن را مربوط به دوره صفوی می‌داند. بنای امامزادگان با شماره ۷۵۳ در سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده‌است. گلزار شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در این مکان قرار دارد. در سالهای اخیر توسط اداره اوقاف و سازمان میراث فرهنگی تعمیرات اساسی در ساختمان امامزادگان صورت گرفته‌است و در زمینه زیباسازی محوطه آن نیز شهرداری اشتهارد با همکاری بنیاد شهید کرج اقداماتی انجام داده‌است و نیز آقای ایرج اشتهاردی نیکوکار مقیم اسپانیا بانی ساخت دیوار جنوبی آن به شکل سنتی هستند که در حال حاضر توسط شهرداری اشتهارد در دست ساخت می‌باشد.

•حسینیه صیادیه:

ضلع غربی بارگاه‌ام کبری و ام صغری متصل به بنای باشکوهی بنام حسینیه صیادیه‌است. ورودی حسینیه بر خلاف ورودی امامزاده‌ام کبری و ام صغری رو به جنوب است و دارای سر دری آجری و دری چوبی است. برای ورود به حسینیه باید از یک هشتی گذشت و به حیاط آن راه یافت. اطراف حیاط حسینیه غرفه‌هایی در دو طبقه برای استقرار مردم ساخته شده که بین فامیل‌های مختلف محل تقسیم شده و هر یک از ایشان در ایام عزاداری در آن مستقر می‌شوند. صحن حسینیه نیز محل تجمع هیأت‌های سینه‌زنی و عزاداری است. مصالح ساختمانی بکار رفته در قسمتهای قوسی حسینیه از آجر و گچ است. در زلزله سال ۱۳۴۱ شبستان اصلی آن آسیب دیده و بعد از آن طی دو مرحله بازسازی گردیده‌است. بنای حسینیه مربوط به اواخر دوره صفویه یا اوایل دوره قاجاریه می‌باشد.

•امامزاده سلیمان:

در فاصله شش کیلومتری شرق اشتهارد در زمینهای کوشک‌آباد (گوشآوا) بنای آرامگاهی مجلل برپاست که به امامزاده سلیمان معروف است. امامزاده سلیمان تشکیل شده از یک حیاط بزرگ که بنای آرامگاه در میان آن قرار دارد. در ضلع غربی حیاط آب قناتی جریان داشته که محل شستشو و وضو گرفتن زوار امامزاده بوده‌است که در حال حاضر به دلیل خشک شدن قنات وجود ندارد. ساختمان و بنای امامزاده مشتمل بر یک ایوان که رو به شمال باز می‌شود و قسمت ورودی به امامزاده‌است و تالاری مستطیل شکل و ستون‌دار که محل ادای نماز و دعاست و اطاقی مربع شکل کوچک که ضریح فلزی امامزاده در میان آن واقع شده و زیارتگاه اصلی است. سقف اطاق اخیر گنبدی و سقف تالار مستطیل شکل به صورت ضربی پوشیده شده‌است. تاریخ بنای اولیه آن مشخص نیست اما در سال ۱۳۴۱ خان نایب تعمیرات اساسی در ساختمان آن انجام داده و در سالهای اخیر نیز عده‌ای از نیکوکاران و اداره موقوفات و سازمان میراث فرهنگی اقداماتی در تعمیر ساختمان آن انجام داده‌اند و شهرداری اشتهارد نیز تعمیرات اساسی در زمینه محوطه بنای امامزاده و همچنین احداث سرویس بهداشتی و غیره انجام داده‌است. اخیراً پیکر پنج شهید گمنام در صحن امامزاده دفن شده‌است.

در کتاب بحرالانساب آمده‌است که سلیمان بن حضرت موسی کاظم را در کوشک‌آباد کشتند. به نظر می‌رسد این امامزاده از فرزندان یا نوادگان موسی کاظم است و صاحب کرامات بوده‌است. دکتر بیات در کتاب کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران از بقعه شاهزاده سلیمان در اشتهارد نام برده و بنای آنرا متعلق به قرون هفتم تا نهم هجری قمری دانسته‌است. امامزاده سلیمان با شماره ۷۵۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌است.

•کوه گهور (گبری) یا بز قلعه:

در فاصله هشت کیلومتری شرق جاده اشتهارد-کرج و در پنج کیلومتری سمت جنوب روستای مختارآباد در میان ارتفاعات موجود، کوه نسبتاً مرتفعی وجود دارد که به آن کوه گهور می‌گویند. بالای کوه نسبتاً مسطح است که در آن بقایای آثاری از جمله ساختمان کاملاً مخروبه و سفال‌های شکسته به چشم می‌خورد. به آن بزقلعه هم می‌گویند. این احتمال نیز وجود دارد که این آثار بقایای آتشکده‌ای بوده‌است که شاید به همین دلیل به آن کوه گبری هم گفته می‌شود. احتمال دیگر اینکه آنجا محل اختفاء و زندگی راهزنان یا اینکه متعلق به فرقه اسماعیلیه بوده‌است.

•حمام محله صیادیه:

این حمام در غرب حسینیه صیادیه و در دو واحد مجزای مردانه و زنانه هر کدام شامل رختکن و گرمخانه احداث گردیده‌است. تاریخ بنای اولیه آن بطور دقیق مشخص نیست ولی شکل ساختمان حکایت از تعلق آن به دوره صفوی و یا کمی بعد از آن دارد. تا چندین دهه قبل این حمام بطور کاملاً سنتی با خزینه مورد استفاده قرار می‌گرفت. بعدها در آن لوله‌کشی انجام شده و خزینه آن مسدود گردیده‌است. هم اینک این حمام فعال است و کسانی از آن استفاده می‌کنند.

محلات شهر اشتهارد

شهر اشتهارد دارای هفت محله قدیمی به نامهای پایین محله (جیر محله)، محله صیادیه، محله قاضیان(قاضیون)، چال محله (چله مله)، فارچی آباد (پارچی آوا)، خیابان بزرگ (پیله خیاوون)، خیابان کوچک (خوردک خیاوون) و همچنین از محلات کوچکتر می‌توان از ام اصغر، رضه، چول و پشت قلعه را نام برد.

بعد از انقلاب شهرک‌هایی بنام‌های شهرک وحدت، شهرک طالقانی و شهرک الغدیر در اشتهارد احداث شده‌است. هر کدام از این محلات دارای مسجد، حمام و گورستان اختصاصی می‌باشند و سه محله دارای یک تکیه برای عزاداری حسین می‌باشد که یکی از آنها ساختار قدیمی دارد و احتمالاً از دوره صفویه‌است.

مناطق و دهستانهای اطراف اشتهارد

در اطراف اشتهارد مناطق و دهستانهایی بنام‌های مرادتپه(دارای ۲ تپه باستانی به نامهای پیله تپه و خوردیکه تپه)، صحت آباد، جعفرآباد، قزل حصار، رحمانیه، مهدی آباد، فرد آباد، مختارآباد، عبدالله آباد، کوشک آوا، مروت آوا، اوپشته، گنگ، جارو، نکوجار، قرقرک (محل دفن فریدون فروغی) و بوجعفر، ایپک و… مجموعاً به تعداد ۲۲ روستا وجود دارد.

پیشینه و شخصیتهای علمی و مذهبی شهر اشتهارد

اشتهارد از قدیم به دارالمؤمنین معروف بوده‌است. وجود شخصیتهای مذهبی همچون ملا ابوالحسن اعلمی صاحب رساله «ریاض الاحکام» و ملا علی احمد مجتهد در دهه‌های گذشته و همچنین حجت الاسلام و مسلمین سید عبدالله برهانی و حاج شیخ یحیی تقوی در دهه‌های اخیر در رشد باورهای دینی و مذهبی مردم مؤثر بوده‌است. چنانچه در دوران جنگ ایران و عراق با داشتن جمعیتی حدود پنج هزار نفر بیش از ۱۲۰ شهید و ۱۲ آزاده و صدها جانباز نثار اسلام و انقلاب نموده که به نسبت جمعیت شهر در شمار شهرهای تراز اول کشور در این زمینه قرار گرفته‌است. علمایی چون میرزا حبیب‌الله اشتهاردی از اساتید حوزه نجف و سامرا و حاج غلامرضا سلطانی نماینده شهید مردم شهر کرج و اشتهارد در مجلس شورای اسلامی و اولین امام جمعه اشتهارد را داشته‌است. و از علمای معاصر مجتهد و امام جماعت حرم حضرت معصومه آیت‌الله مرحوم شیخ علی پناه اصلانی اشتهاردی، حجت الاسلام مرحوم محمد محمدی اشتهاردی محقق و نویسنده ۲۵۰ جلد کتاب، حاج شیخ حسین گنجی خطیب که صدا و سیما بارها در مناسبتهای مختلف از سخنرانیهای ایشان استفاده کرده‌است و مرحوم ولی الله خلج که از شاعران معاصر فارسی و تاتی زبان است می‌توان اشاره کرد.

اشتهارد در لغت‌نامه دهخدا

دهخدا در لغت‌نامه خود در صفحه ۲۶۴ در جلد اول می‌نویسد: اشتهارد قصبه بزرگی است از بخش کرج شهرستان تهران، ۷۸۰۰۰ گزی باختر کرج، سر راه کرج به بوئین زهرا، جلگه معتدل، سکنه ۶۲۶۷، شیعه فارس و زبان مخصوص که ریشهٔ آن فارسی است. آب آن از ۲۱ رشته قنات که یکی شیرین و بقیه لب شور است. محصول عمده غلات (گندم و جو) بنشن (خواربار از قبیل نخود، لوبیا، ماش و عدس) چغندرقند، پنبه و جالیز. شغل مردم آن زراعت و کسب صنایع دستی کرباس و پارچه نخ بافی. دارای دبستان شش کلاسه و پاسگاه ژاندارمری و محضر رسمی می‌باشد. بنای امامزاده و مسجد و تکیه آن قدیمی است. کارخانه تصفیه پنبه و آسیاب موتوری دارد

شهرستان: نظرآباد
جمعیت: ۹۷٬۷۲۲
زبان‌ گفتاری: فارسی،ترکی
مذهب: شیعه

نَظَرآباد یکی از شهرهای استان البرز و مرکز شهرستان نظرآباد است.این شهرستان قدمتی حدود نه هزار سال دارد . به طوری که منطقه باستان‌شناسی ازبکی در آن واقع شده است و نمونه اولین خشت دست ساز بشر که در سازمان ملل نگهداری می‌شود، توسط آقای خاتمی به نشانه گفتگوی تمدن‌ها از این محوطه باستانی به سازمان ملل هدیه شده است.آقای مصطفی بازرگان برادر مرحوم مهندس مهدی بازرگان از مفاخر و محققین این شهرستان محسوب می‌شوند و هم اکنون در سن ۹۷ سالگی در این منطقه زندگی می‌کنند. شهر مصطفی آباد یادگار دوران مباشری ایشان بر این شهر است. جاذبه‌های این شهرستان:

صنعت

منطقه صنعتی سپهر با حضور بیش از ۴۰۰ شرکت تولیدی بخصوص در زمینه مواد غذایی.

گردشگری

منطقه باستانشناسی ازبکی به لحاظ قدمت و پیشینه در شمال غربی این شهرستان واقع شده است .این منطقه در دوره سوم کاوش می‌باشد و آغاز فعالیت‌های کاوش در دوره اول توسط دکتر مجیدزاده انجام گرفته‌است. باغات میوه، هوای پاک و درختان چنار چند ده ساله جلوه‌ای سبز و زیبا به مرکز این شهرستان داده‌اند همچنین خانه و اتومبيل دكتر مصدق يخچال روستاي نجم آباد ، تپه ازبكي امامزاده ابراهيم ، مجموعه فرودگاه آزادي تپه گاز رسنك ، امامزاده چهل دختر تينال تپه ، روستاي عشايري گلدره تپه شرف الدين از جمله مناطق گردشگری این شهرستان می باشد.

شهرستان سرایان در شمال غربی استان خراسان جنوبی واقع است. شهرستان سرایان از غرب به شهرستان فردوس، از شمال به بخش کاخک شهرستان گناباد، از شرق به بخش سده شهرستان قائنات، از جنوب و جنوب شرق به بخش خوسف شهرستان بیرجند و از جنوب غربی به بخش دیهوک شهرستان طبس محدود می‌‌شود.اين شهرستان تا سال ۱۳۸۴، جزء بخش‌های سه‌گانه شهرستان فردوس بود كه در اين سال به صورت شهرستان مستقل درآمد و به استان خراسان جنوبی ملحق شد.شهر سرایان، مركز شهرستان سرایان، در ۵۸ درجه و ۳۱ دقیقه طول شرقی و ۳۳ درجه و۵۱ دقیقه عرض شمالی، در ۱۶۰ کیلومتری مرکز استان (شهر بیرجند) و در دشتی هموار در حاشیه کویر و در دامنه جنوب غربی رشته کوه زابری معروف به شتران قرار دارد.این شهرستان در حال حاضر دارای دو بخش مرکزی و سه‌قلعه، ۴ دهستان و ۳ نقطه شهری (سرایان، آیسک و سه قلعه) بوده و جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۳۵٬۴۵۹ نفر می‌باشد. از این میزان جمعیت، ۲۱٬۹۴۰ نفر در مناطق شهری و ۱۳٬۴۹۸ نفر در مناطق روستایی ساکن می‌باشند
آب و هوای این شهرستان نسبتاً معتدل و دارای زمستان‌های سرد وتابستان‌های خشک می‌‌باشد.

پيشينه تاريـخي
آنچه از بررسی های باستان شناسی منطقه بدست آمده حاکی از آن است که سابقه استقرار جوامع پیش از تاریخ در حوالی آیسک به هزاره های چهارم و سوم پیش از میلاد می رسد. همچنین سابقه ی تاریخی سرایان به دوران قبل از اسلام بر می گردد. سد تاریخی ( زو ) از یادگارهای باقی مانده از این دوران است. در دوره اسلامی، این منطقه بخشی از ایالت قهستان بوده که در همان نخستین سالهای حمله اعراب به تصرف سپاه اسلام در آمد . ابن اثیر در ذیل وقایع سال 31 هجری از احنف بن قیس یاد می کند که از راه طبس وارد خراسان شد. در منابع جغرافیایی قرون اولیه اسلامی، اسمی از سرایان به میان نیامده اما بررسی های باستان شناسی منطقه وجود تپه ها و محوطه های مربوط به دوره سلجوقی را در این شهرستان تأیید می کند و با عنایت به بالا گرفتن نهضت اسماعیلیان در این دوره و در اختیار گرفتن قلعه های قهستان و از جمله قلعه قلاع سرایان می توان گفت که این منطقه در دوره سلجوقی یعنی قرن پنجم و ششم هجری از رونق و آبادانی برخوردار بوده است. خصوصاً اینکه تپه های مربوط به دوره سلجوقی شهرستان سرایان تا این تاریخ در محدوده خراسان جنوبی از آثار شاخص و منحصر به فرد مي باشند. در بررسي باستان شناسي شهرستان سرايان که از سوي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان جنوبي صورت گرفته در مجموع 54 اثر تاریخی شامل : بنا، محوطه، غار، تپه های تاریخی و درختان کهنسال در این شهرستان شناسایی شده که قدمت آثار مذکور در محدوده ای زمانی از دوران تاریخی ( قبل از اسلام) تا قاجاريه را در بر می گیرد.

شهرستان شیروان و چرداول یکی از شهرستانهای استان ایلام است که مرکز آن شهر سرابله می‌باشد. شیروان و چرداول در سال ۱۳۶۰ از شهرستان ایلام جدا شد و در تقسیمات کشوری قبل از ۱۳۶۰ از بخش‌های آن محسوب می‌شد.

مساحت كل استان ايلام 19054 كيلومتر مربع مي باشد،که در این بین اراضي شهرستان شیروان چرداول به مرکزیت شهر سرآبله حدود 9/11 درصد كل اراضي استان را تشكيل مي دهد. از منظر موقعيت نسبي، اين شهرستان از شمال به استان كرمانشاه، از شرق و جنوب شرقي به استان لرستان، از جنوب و جنوب غربي به شهرستان دره شهر، از غرب و شمال غربي به شهرستانهاي ايلام و ايوان محدود مي شود.

شهر سرابله

سرابله مرکز شهرستان شیروان و چرداول است. این شهر پس از جدا شدن توابع شهرستان شیروان و چرداول و نپذیرفتن فرمانداری و مرکزیت شهرستان از طرف بزرگان شهر آسمان اباد به عنوان مرکز شهرستان انتخاب گردید و تا قبل از یکی از روستاهای شهرستان ایلام به حساب می‌آمد. قبل از تبدیل شدن سرابله به مرکز شهرستان، شهر آسمان اباد از اهمیت بیشتری برخوردار بود. اکثر جمعیت شهر سرابله را روستائیان مهاجر شهرستان و اهالی شهر آسمان آباد تشکیل می‌دهد.

شهر آسمان اباد

آسمان‌آباد شهری است در استان ایلام در غرب ایران. این شهر در بخش مرکزی شهرستان شیروان و چرداول قرار دارد.آسمان‌آباد از شمال به دهستان گواور از توابع شهرستان گیلان غرب، از غرب به دهستان چله از توابع شهرستان گیلان غرب از جنوب به شهرستان ایوان غرب و از شرق به بخش چرداول شهرستان شیروان چرداول محدود می‌باشد. از آثار باستانی منطقه می‌توان شهر و قلعه گم‌گم واقع در کوه بانکول. که متعلق به شهر باستانی’ مهرگان قذق’ می‌باشد و همچنین تپه‌های باستانی یا چغا را نام برد.

قبرستان تاریخی کل کل در۴ کیلومتری شمال شهر آسمان آباد واقع شده‌است.

بخش شیروان

شیروان یکی از بخش‌های شهرستان شیروان و چرداول است. این منطقه که در شمال شرق استان ایلام و در حدود ۱۰۰ کیلومتری شهر ایلام قرار دارد یکی از حاصلخیزترین مناطق این استان است و مرکز ان نیز شهر لومار است. از عواملی که به حاصلخیزی این منطقه کمک کرده عبور رودخانه سیمره از شرق این منطقه‌است که در تمام فصول سال دارای اب فراوانی است. این منطقه در فصل بهار به یکی از زیباترین مناطق استان تبدیل می‌شود ودر این فصل پذیرای مسافران زیادی از گوشه و کنار استان است. از مناطق دیدنی شیروان می توان به تنگ سازبن، تنگ شمشه، شهر تاریخی سیروان و سد سیمره اشاره کرد. در دور سوم و چهارم سفر ریاست محترم جمهور تبدیل بخش شیروان به شهرستان سیروان و تبدیل دهستان کارزان به بخش مورد توجه قرار گرفته است و این مهم انشاالله در آینده نزدیک اتفاق خواهد افتاد. از پروژ های مهم در شیروان می توان به ایجاد سد مخزنی و بزرگ سازبن و همچنین سد سیمره اشاره کرد که باعث دگرگونی و پیشرفت هر چه بیشتر منطقه خواهد شد و زمینه را برای بازگشت مردم این منطقه به دیار پدری و اجدادی خود ایجاد خواهد کرد.

بخش چرداول

چرداول منطقه‌ای از شهرستان شیروان و چرداول است. بخش چرداول در دامنه جنوبی رشته کوههای زاگرس قرار دارد و دارای آب و هوایی کوهستانی است. این منطقه از دو ناحیه کوهستانی و دشت نسبتاٌ هموار تشکیل شده‌است. در بخش کوهستانی، انبوه درختان بلوط و بادام کوهی، بنه(ون)، کیکم، ارجن و گون دیده می‌شود. مراتع بخش چرداول هم در بخش کوهستانی قرار دارد و زمینه مناسبی برای دامپروری سنتی فراهم کرده‌است و به هم دلیل شغل اصلی ساکنان بخش کوهستانی دام پروری است.چرداول قابلیتهای زیادی برای توسعه دارد وبا گسترش وتوسعه راه حمیل-ایلام که از مسیر این بخش می گذرد آینده چرداول بسیار زیبا وتوسعه یافته خواهد بود مردمانی با اصالت که لایق پیشرفت می باشند واز دیگربرنامه های در دست اقدام برای این بخش سد سازبن وسد چناره است که بحول وقوه الهی کشاورزی چرداول را متحول خواهد کرد –بخش هلیلان– این بخش یکی از مناطق محروم استان می باشد که در سالهای اخیر اقداماتی صورت گرفته اما نیاز به تلاش بیشتری می باشد دارای نقاط محروم زردلان می باشد که قبلاً، برای عبور ومرور با مشکل مواجهه بود اما اکنون بهتر شده وتردد به راحتی صورت می گیرد مردمان لک زبان هلیلان که در سرزمین عبدالحسین خان ابوقداره ساکن هستند دست به دست هم داده اند تا هلیلان را بسازند.

جمعیت

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان شیروان و چرداول در سال ۱۳۸۵ برابر با ۷۳۹۷۳ نفر بوده‌است.

زبان

اکثریت مردم شهرستان شیروان چرداول کرد زبان هستند که با لهجه کلهری تکلم می کنند. با این حال مردم در بخش هلیلان و دهستان بیجنوند در بخش مرکزی به زبان لکی گویش می کنند. همچنین در بخش شیروان سه روستا (چم شیر، چم روته، داربلوط) به زبان عربی تکلم می کنند که به تدریج در حال منسوخ شدن و جایگزینی با زبان کردی می باشد.

خُرَّمدَرّه شهرستاني است در استان زنجان ايران.اين شهرستان در مسير راه آهن و اتوبان قزوين -زنجان مي‌باشد. شهرستان خرم‌دره در 49 درجه و 25 دقيقه تا 48 درجه و 55 دقيقه طول شرقي نصف‌النهار مبدأ و 36 درجه و 25 دقيقه تا 36 درجه و 10دقيقه شمالي خط استوا قرار گرفته‌است.
باشد.

تقسيمات کشوري:
شهرستان خرمدره داراي يک شهر و دو شهرک و يک بخش مي‌باشد.بخش مرکزي شهرستان خرمدره
دهستان الوند
دهستان پلاس
دهستان خليفهلو
دهستان ويستان پائئن
دهستان ويستان بالا
دهستان رحمت آباد
دهستان نصير آباد
دهستان قلعه حسينيه
دهستان سوکهريز
دهستان فلج
دهستان شوير
دهستان اردجين
دهستان باغدره
دهستان اسلام آباد
دهستان انجليين
دهستان خرمدره

جمعيت:
بنابر سرشماري مرکز آمار ايران، جمعيت شهرستان خرمدره در سال 1385 برابر با 60499 نفر بوده‌است.

جغرافيا:
بلندترين ارتفاع 3000 متر واقع در ارتفاعات الوند و کمترين ارتفاع که تقريباً اکثر نقاط شهرستان را شامل مي‌شود برابر 1500 متر است.
ارتفاع آن از سطح دريا 1575 متر مي‌باشد.مساحت شهرستان 407 کيلومتر مربع مي‌باشد.اين شهرستان در قسمت جنوبي استان زنجان واقع شده که از شمال به استان قزوين و از شرق و غرب به شهرستان ابهر و از جنوب به شهرستان خدابنده محدود مي‌شود.منطقه خرم‌دره، منطقه‌اي کوهستاني محسوب مي‌شود.

اقتصاد:
اين شهرستان پتانسيل زيادي از لحاظ صنعت وکشاورزي دارد. گروه صنعتي مينو که از بزرگ‌ترين واحدهاي توليدي شمال غرب کشور است از امکانات بالفعل اين شهرستان است . سيب سرخ اين شهرستان از کيفيت بالايي برخوردار است.

سگزآباد یا به گفته بومیان سزجوه یکی از شهرهای استان قزوین است که در بخش مرکزی شهرستان بوئین‌زهرا قرار دارد. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۴٫۹۵۸ نفر بوده‌است.

تپه سگزآباد واقع در دشت قزوین در منطقه بوئین زهرا یکی از تپه‌های باستانی ایران است که به اواخر هزاره دهم پیش از میلاد تا دوره هخامنشی باز می‌گردد. آثار بدست آمده از این تپه به هزاره دوم پیش از میلاد تا دوره هخامنشی برمی‌گردد. همچنین در این دوره استقرار عصر آهن نیز مشهود است. تپه سگزآباد یکی از قدیمیترین مناطق سکونت و یکجانشینی انسان در فلات ایران است. انسان‌هایی که حتی با فناوری ذوب فلزات هم آشنایی داشتند. تپه سگزآباد یکی از تپه‌های سه گانه باستانی ای می‌باشد که در فاصله‌ای نزدیک به هم در منطقه بوئین زهرا در جنوب شرقی استان قزوین قرار گرفته‌اند. این سه تپه بنام‌های تپه زاغه، تپه قبرستان و تپه سگزآباد با قدمتی بین هفت تا نه هزار سال، یکی از قدیمیترین سایت‌های باستان‌شناسی دنیا می‌باشند.

تپه سگزآباد در فاصله هشت کیلوتری شمال سگزآباد و در بین مزارع گندم و جو قرار گرفته‌است. ارتفاع تپه زیاد نیست ولی در بین مزارع پست و کم ارتفاع منطقه به راحتی قابل تشخیص است. متأسفانه این تپه ارزشمند باستانی در وضعیت بسیار نامناسبی نگهداری می‌شود. راه رسیدن به آن بسیار ناهموار و خاکی است و دور تا دور تپه هیچ حصار و مانع و نگهبان یا حتی تابلویی که به بازدیدکنندگان تنها کمی اطلاعات بدهد، وجود ندارد. احتمالاً این تپه بزودی شخم هم بخورد و برای کشت گندم و جوی دیم مورد استفاده قرار بگیرد. اگر از سمت شمال وارد تپه شوید تعداد بسیار زیادی سفال شکسته طرح دار و حتی تعدادی استخوان غیر قابل تشخیص بسیار فرسوده توجه شما را به خود جلب خواهد کرد.

«مطالعات باستان‌شناسی در منطقه­ی فلات مرکزی ایران، نسبت به منطقه­ غرب به ویژه جنوب غربی بسیار جدید است و سابقه­ آن به سال ۱۹۳۰ می­رسد. تا پیش از حفریات دانشگاه تهران در دشت قزوین، آثار به دست آمده از تپه­ی «سیلک» کاشان، شاخص ادوار مختلف دوران نوسنگی در فلات مرکزی ایران بود. ولی، با حفریات در دشت قزوین و مطالعات انجام شده پسین بر روی آثار به دست آمده از تپه­های سه­گانه­ «زاغه»، «قبرستان» و تپه «سگزآباد» مشخص شد که تاریخ گونه­گونی فرهنگ را در فلات مرکزی ایران از دوران نوسنگی تا میانه­ی دوره­ هخامنشی می‌توان در این سه تپه­ باستانی مورد مطالعه دقیق قرار داد.»

مارکوپولو در سفرنامه خود از شهر سگزآباد نام برده و آن را سر راه جاده ابریشم خوانده‌است. جلال آل احمد نیز در کتاب معروف تات‌نشین‌های بلوک زهرا به معرفی سگزآباد و مقایسهٔ آن با ابراهیم‌آباد پرداخته‌است.

SONY DSC